Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK'ün Vefatı..Arşiv Görselleri İle

 

Tarih 19 Kasım 1938. Atatürk'ün aziz naaşı Dolmabahçe Sarayı'nda. Cenaze namazının kılınması bekleniyor.

Atatürk'ün aziz naaşı Dolmabahçe Sarayı'ndan çıkarılıyor.

Aziz naaşın bulunduğu tabut, Gülhane Parkı'na götürülmek üzere top arabasına konuluyor.

Atatürk'ün cenazesinin konulduğu top arabası hareket etmeden hemen önce.

Acılar içindeki Hasan Rıza Soyak, Atatürk'e son görevini yerine getiriyor.

Atatürk'e veda etmek isteyen İstanbul halkı sokakları hınca hınç doldurmuş durumda. Gözleri yaşlı, çoluk çocuk, kadın erkek, binlercesi.

Mahşeri bir kalabalık Atatürk'ü uğurluyor. Türk milleti kurtarıcısına son bir selam verebilmek için sokaklara dökülmüş durumda.

Atatürk'ü son kez görmek isteyen halk Tophane civarında yol kenarına konulan parmaklıkları kırmış durumda. İftaiye su sıkmak zorunda kalıyor.

Atatürk'ün cenaze alayının geçtiği bütün yollar insanlar tarafından doldurulmuş durumda. İstanbul böyle kalabalık görmedi.

Atatürk'ün cenaze alayı Karaköy'den geçerken kadınlarımız atasına ağlıyor. Cenaze alayı Sarayburnu'na ancak saat 12.30 da ulaşabiliyor. Gökyüzünde saygı uçuşu yapan Türk teyyarelerini görüyorsunuz.

Türk milleti kurtarıcısına, Atatürk'e ağlıyor.

Atatürk'ün ölümüne üzüntüsünden fenalık geçiren teyzemiz etraftakilerin yardımıyla ayakta duruyor. Dikkat edin, kara çarşaf giymiş. Günümüz iftiracılarını gösterilmeli bunlar...Türk ulusu Atatürk'ü bağrına basmıştı.

Yine Atatürk'e ağlayan başörtülü ya da başörtüsüz hanımları görüyorsunuz.

Atatürk'ün cenaze alayının geçişi sırasındaki kalabalık nedeniyle çıkan izdihamda yaralanan bir vatandaşımıza müdahale ediliyor.

Atatürk'ün aziz naaşı ve atasını son kez görmek için yüksek yerlere çıkan gözü yaşlı, eli mendilli Türk insanı...

Atatürk'ü son kez görmek için sokaklara dökülen, cenaze alayı geçerken hıçkıra hıçkıra ağlayan kız çocukları.

Bu çocuklar daha önce hiç Atatürksüz 23 Nisan kutlamadı.

Atatürk'ün ardından feryat figan ağlayan ulus.. Başı açık ,başı kapalı..hepsi..

Atatürk'ü son bir kez görebilmek için pencerelere çıkan, cenaze alayının görülmesiyle birlikle hüngür hüngür ağlayan genç hanımlar.

Kadın erkek, genç yaşlı herkes birbirini ezmek pahasına sokaklarda. Herkesin gözü yaşlı. Atatürk'ü tabutunu gören insanlarımız perişan olmuş haldeler...

Atatürk'ün cenazesine selam duran erkekler, ağlayan, feryat eden kadınlar. “Böyle sevgi olur mu?” demeyin. Olur.

Atatürk'ün tabutunu görünce üzüntüden fenalaşan bir kadın sırtta taşınıyor.

Kim demiş "Erkekler Ağlamaz" diye? Atatürk'ün cenaze alayını görünce hanımlarla birlikte hüngür hüngür ağlayan bir vatandaşımız.

Atatürk'ün cenaze alayını bekleyen mahşeri kalabalık. Evlerin çatılarına kadar her yerde insanlar var. İstanbul halkı, kurtarıcısını çelenklerle uğurluyor. Atatürk İstanbul'dan son kez ve ebediyen ayrılıyor.

Atatürk'ün aziz naaşı önce Zafer Torpidosuna daha sonra Yavuz Zırhlısına naklediliyor. Aziz naaş İzmit’e götürülüp buradan da trenle Ankara’ya nakledilecek.

Atatürk’ün aziz naaşı Ankara’da karşılanıyor. Makbule hanım güçlükle ayakta duruyor. Kim bilir? Belki de Samsun’a gitmeden önce ağabeyi Mustafa Kemal ile geçirdikleri son gece geldi aklına, yer sofrasında yedikleri yemek...

Aziz naaş Etnografya Müzesi’ne ulaşıyor ve buradaki geçici kabre konuluyor. Ruhun şad olsun ebedi başkomutan! Bu fotoğraflar tarihçi yazar Ümit Doğan'ın arşivinden. Uzun uzun baktım her birine...sonra oturdum bir daha ağladım. Sonra sizlerle paylaşmanın ne güzel olacağını düşündüm...O'nu,O'na sevgiyi,O'na özlemi de birlikte.