Her Şeyin Bedeli Var...Bir Gün Gelir Ödenir Öde Firuze

 

1980'lerde çalışma hayatında sabah, aceleyle yenen poğaça ve çayların eşliğinde "ne çok işimiz olduğuna" söylenerek ve "neleri  başardığımızı" paylaşarak başlardı. Daha iyi koşullar için birbirimize yol gösterir, gruplaşmalarda yer alıp kendimiz gibi insanlarla dinlenir , eğlenerek ve yardımlaşarak çalışırdık. Herkes düzgün giyinir, düzgün konuşur ; kişi tehdidiyle değil sistem cezası korkusu ile hizaya girerdi. Sistem vardı. 

İş çıkışında üstlerimiz altlarımız birlikte Ortaköy'e iner,  biz istemeden önümüze konan milyon çay eşliğinde 51 oynar ve gün boyu yaptıklarımızla-birbirimizle ama en çok da kendimizle dalga geçip gülerdik. Kumpir yeni modaydı. Komik öyküler ile doluydu sohbetlerimiz. Ya da ikili sohbetlerde samimi, içten anlatılan dertler- samimi, içten dinlenilen ..paylaşılan dertler vardı. İnsanlar birbirini dinlerken gözlerine bakardı. İletişim sadece ses akışı değildi.

90'larda azcık kaypaklıklar başladı. Sabahlar kaşarlı tostlar, birbirine alınmış simitler, çay ve üstüne "dur bi kahve de içelim"lerle başlar oldu.  Siyaset kısa bir sövme aralığı idi. Aşklar, hayatlar,yeni işler, yeni açılan alanlar ve olasılıklar sohbet konusu idi. Sabahın kör karanlığında başlardık çalışmaya gecenin kör karanlığında  çıkardık iş yerinden. Oruç  tutar, , pencerenden iple sarkıttığımız torbalarımızdaki yemeklerle (soğukta kalsın bozulmasın pratiği) üzerine gazete kağıdı  serdiğimiz masalarda birlikte iftar açardık. Lakin sahur hep daha eğlenceli  olurdu. Elimizde beyaz iplik ışığı kapatıp "iki lokma daha yesek mi" derdinde koşturmacalarımız😂 Servislerdeki uykularımız tatlı, hala herkes permalı ve kıvırcık. 

Sezen Aksu şarkılarında  geçmişi anar, geleceğe biraz endişe ama daha çok özlemle  bakardık.  Gelecek , güzel ihtimalleri de barındıran dev bir soru işareti idi ama güzel renklerle bezeli...

2000'ler geldi. Anneydik-babaydık. Seçimler ve kriterler,  koşullar ve seçenekler  hayli değişmişti. Giyim kuşam yine özenli ama artık daha sade..

 Bence şeytan yeryüzünde yüzünü aleni göstermişti. "Bizler ve onlar" ayrımı başlamıştı. Tünelin ucundaki ışığı umut sandık. Bazı şeyler iyiye gitmeye başlamıştı. TV'lerde sokaklarda insanlar tartışıyor, bizler dinliyor ama duymuyorduk. Görmek istediğimiz  gördük  , duymak istediğimizi  anladık.  

Kahvaltılar, aceleyle yenilen simitlere dönüştü. Daha çok da kendi masamızda. Tuhaf  kurallar ve tuhaf kuralları koyan  tuhaf insanlarla doldu iş hayatı. Yine de dostluk, yine de yardımlaşma vardı. Bir çok  hayal gerçekleşiyor gibiydi ; projeler, iyileştirilen çalışma koşulları ..kimin sözüydü o : kimse zehri tahta kasede vermez..altın kaselere dikkat edin. İş sonrası  servislerde kitap sohbetleri ederdik bol bol. Sistemde yer aldığı  halde cezalandırılmayan ya da düzeltilmeyen şeyleri anlatırdık biraz öfke biraz şaşkınlık ama daha çok " nasılsa düzelir" aldırmazlığıyla. Daha iyi  içindi sohbetler,  çocuklar, diyetler...Tarkan dinler olmuştuk. 

"Kıskanırın rengi baharda yeşiller,Sevda büyüsü gibisin sen, Firuze,Sen nazlı bir çiçek, bir orman kuytusu,Üzüm buğusu gibisin sen, Firuze" nin inceliğinden "Kıl Oldum Abi"lere geçisin bir  toplumsal deformasyonun açık başlangıcı olduğunu görmüyorduk. Her şeyin kolaylaşması iyi bir şey sandık. Kuralları bir bir omuz atarak yıkıyorduk ve bunu özgürlük sanıyorduk. İyi kalpli ve aptaldık.

2024'ler...yediğimiz ekmekte bile katkı maddesi var. Sabah kahvaltıları yerini başka kültüre ait kahveleri  havalı  bir şekilde elimizde tutup yürürken içmemizden ibaret.

Eskisinden bin kat fazla çalışıyoruz ama yetmiyor. Kimse kimseye güvenmiyor. Ne sistem var ne liyakat. Geçmişe dönüp bakmaya yüzümüz yok, gelecek ise tüm renklerden arınmış bir  endişe yumağı. Kılıcımız yok, kalkanımız da elden gitmek üzere hissiyatı vakıf . Bizler-onlar az geldi bir de diğerleri var. İş çıkışı sohbet filan yok.. Konu hep siyaset. Kültür gitti, sevgi gitti..dertleşme de gitti . İnsanlar birbirlerini gözleri cep telefonlarında dinliyorlar. -mış gibi yapmanın kitabını  yazıyor insanlık. 

Şeytan yüzünü gösterdi ..saklamıyor da. ..hala alkış  tutanı var bile isteye. Şaşkınız ..

Duru bir su gibi, bazen volkan gibi

Bazen bir deli rüzgâr gibi

Gözlerinde beklenti, yıllardan beri yavaş

Acelen ne? Bekle, Firuze

Ah Belinda'msı...

Uyandım;gözüm kapalı,hava kapalı,ruhum kapalı,ufkum kapalı...

"ayyhhhh bu ne!" diye çığlığı bastı içimdeki aklı başındaki ben'lerden biri

"sus" dedi öteki benlerden küskünce olanı "işsiz ve gönlü yorgunlardanız bugün"..

Tekrar uykuya daldım , kaçmak da çözüm bazen diyerek .

Uyandığımda yapış yapış, ağdalı bir hiçlik yapışmıştı üstüme

Bir beden büyük geldi..kaldıramadım

Kızılderililerin reçetelerinde de var mıydı "hiçliğe çare" bilmem ama İstanbul'da bir başına yaşayınca insan kendi reçetelerini oluşturuyor.

Sokak, kanser dahil her derde deva. Bir banyo alıp arınmalı, suyun akıcılığında ruha ivme kazandırmalı ve kendine gelmeli dedim içimdeki ben'lerin bitmek bilmeyen mırıltılarını bastıracak kadar yüksek sesle. Sonra gökyüzünün kurşuniliğine daldı gözlerim..tekrar uyuyakaldım. Uyandığımda batan gemiden kaçarcasına banyoya attım kendimi zorla,sonra da nereye gideceğime dair en ufak fikrim olmadan sokağa zıpladım. Aman ne iyi etmişim, ne doğru reçete bu "sokak her derde devadır". Şöyle bir dolandım, para çektim,ekmek aldım,askıda ekmek için 3-5 birşey bıraktım gönlüm tazelenmiş,yaralarım iyileşmediyse de acısını savmış halde eve döndüm.

Ah Belinda,beni izlediğim yıllarda da çok etkileyen bir filmdi Truman Show gibi..kim bazen bu hisse kapılmaz ki?Tüm gerçekliklerin hayal olmasından kaynaklanan bir şaşkınlık ve yabancılık alıp götürmez mi bazen sizleri de?Kendimi dışarıdan izliyormuşum, tüm bu saçmalıklar benim değil de başkasının başına geliyormuş hissiyle yaşadığım kötü şeylere acı çekerek değil hüzünle bakmak bana ait olan. Serap'ken Naciye olmaya zorlanmak değil mi bugün yaşadıklarım sanki? Filmi ilk izlediğim yıllarda günlerce "ya böyle bir şey gerçek olsa ne yapar, nasıl çıkış yolu bulurdum" diye düşünüp durmuştum.Bugün ise kabusun gerçekleşmesi değil de nedir yaşanan?

Düşünen,üreten,seven,deneyen,yeni ufuklara yeni fikirlere yeni başlangıçlara açık;öfkesini de aşkını da sevgisini de üzüntüsünü de tereddütünü de ölçülü ama açık yaşamaya alışmış bir insanken hepsinin üzerine bir örtü çekmek zorunda kalmak hoş mu? Şimdi kendi başına geleceklerden korkmayı bıraksa bile insan en yakınının başını derde sokmaktan korktuğu için öfkesini,"hayır"ını,hayrını saklamak zorunda kalmıyor mu "ötekilerden" ise...Çok güçlü değilse, çok alternatifi yoksa kaç kişi Serap kalabiliyor kaç kişi Naciye olmaya direnebiliyor? Peki sonrası ne olacak diye düşünmemek elde mi?İşte tam  burada, tıpkı filmdeki gibi "Asiye Nasıl Kurtulur"a bağlıyoruz meseleyi.

Ah Belinda filmdi kabusum oldu bir dönem şimdi ise gerçeğe dönüştü.Bugün bir kez daha izledim filmi ve düşündüm.

Yaşanan ne olursa olsun bir çıkış yolu daima var, yeter ki olan nedir analizi doğru yapılıp kabullenilsin ve strateji ona göre belirlensin. Biz ondan  vazgeçemedikçe hayat da bizden vazgeçmiyor hiç bir zaman.

Yarın yeni ve güzel bir gün olacak..

Başlangıcında biraz hava boşluğunda sarsılsam da bugünü gülümseyerek yaşamaya devam etmek de benim mutlu edecek.

Mina Urgan'ın da dediği gibi "iyi ihtiyarlamak için yiğit olmak gerek"