Dünyanın gelmiş geçmiş en iyi kirpisi ile dost oldum .
Aynı yerde oturuyorduk.
Sabahları servise aynı yerden biniyorduk
Aynı yaşlardaydık.
Kıpkıvır ve havada duran saçları nedeniyle "kirpi"ydi adı.
Çocuklarım olduğunda, hasta olduğumda, çocukları anaokula yazdırırken formdaki "size ulaşılamadığında ulaşılabilecek güvenilir isim" kısmını doldurmak lazım olduğunda hep o vardı.
O , hep vardı.
Ben, ben olmaya uğraşırken o tuhaf devinimli yılların şapka çıkartılası debriyajıydı Kirpi.
TRT servisi Ulus tarafından inerken , Kuruçeşme Parkı'na az kala ikimiz bir atlardık servisten. Güzel bir pastaneden nevalemizi alır, o zamanlar salaş bir yer olan Kuruçeşme Parkı'nın eşsiz manzarasında kâh baharı kâh kışı kâh yağmuru kâh rüzgârı içimize çeker , biz onlara karışırdık.
Yanında uzun suskunlukları paylaşacağınız bir dostunuz oldu mu hiç bilmem. Kirpi ile konuşadabilirdiniz susadabilirdiniz.
Aileler görüşür oldu.Rahmetli anneciği ile annem sıkı dost oldu.
Yılları yolları sırları paylaştık , hayalleri hatta.. inanarak,severek,güvenerek.
Sonra benim ikinci çocuğum oldu. O evlenmemişti hiç. Annesinin sık sık o evli çocuklu kadın sözlerini duyardım da aldırmazdım. Aldırsa mıydım, o mu sebep oldu uzaklaşmamıza bilmem. Gözden ırak kaldım gönül de gereğini mi yaptı..onu da bilmem.
Ama Başak burcunun sarsılmaz inadıyla suskunca verdi kararı ve ben uzağında kaldım.
İşimdi gücümdü koşturmacam ve yokları kucaklamamdı.. kim bilir benim de körlüğümü besleyen ne hatalarımdı sebep.
Ama o TRT'deki aynı grupla dostluğu sürdürüp beni usulca dışarda bırakmıştı asla kırmadan üzmeden.
Bu dışarda bırakılışı ancak fark ettiysem demek... suçlu o diyemeden.
Anneciği vefat ettiğinde evindekiler yani bizim eski dostlar yani hala görüşenler ama beni eskilerden hatırlayanlar sevecen ( nezih insanlardı onlar) tebessümlerle kucakladılar beni. Onlar , Kirpi'nin artık neyi yiyip neyi yemediğini bilecek kadar iyiydiler. Ben ıslak hamburger sever derken o vegan olmuştu. Ben konuşur sanmıştım o susar olmuştu. Ben hep orada sanmıştım...o gider olmuştu.
Geçen hafta cesaretimi toplayıp "buluşalım" yazdım.
Urla'ya taşınmış.
İstanbul'a gelince haber ver, geliyorsundur di mi dedim.
Elbette dedi satırlarında bile tebessümü saklı.
Oysa taşındığını gittiğini ama arada geldiğini zaten öğrenmiştim bir başkasından.
Kime ne diyeceğim...suskun ve yalnız kalakaldım bir anda boş gelen Üsküdar sokaklarında.
O kadar benimdi ki..gelemediysem de bekler sandım.
Sonrasında bir Özdemir Asaf şiirinin mısralarında öyle kırgın üzgün kendimi gördüm.
Geleceğim, bekle dedi, gitti
Ben beklemedim, o da gelmedi.
Ölüm gibi bir şey oldu.
Ama kimse ölmedi...
Cahit Sıtkı Tarancı sembolizm ve romantizm etkisiyle şiirlerini oluşturan ve bu nedenle şiirlerinde günlük aşklar, mutluluklar, insanların gündelik tasaları, yaşama sevinci gibi konuları işleyen bir harika şair.
4 Ekim 1910, Diyarbakır -'da doğan Tarancı 12 Ekim 1956, Viyana'da hayatını kaybetmiş.Şairliğinin yanısıra çevirmen olarak da kabul gören bir isim.Diyarbakır'ın bilindik Pirinççizade ailesinden olan Tarancı ilk tahsilini Diyarbakır'da tamamladıktan sonra İstanbul'a giderek Kadıköy'deki Fransız Saint-Joseph ile Galatasaray liselerinde orta öğrenim görmüş. 1944 yılından başlayarak Ankara'da Anadolu Ajansı, Toprak Mahsulleri Ofisi ve Çalışma Bakanlığında çevirmen olarak çalışmış.
Ziya Osman Saba'ya göre Cahit Sıtkı, "kendisinden yaş yaş küçük kızların peşinde" ymiş. Saba, şairin kendini "hiçbir kızın beğenmeyeceği kadar çirkin" gördüğünü ve tecrübeli olduklarından dolayı yetişkin kızların kendisini beğenmeyeceklerini ve bundan ötürü "küçük yaştaki toy kızları elde edebileceğini" belirtmiş.
Gelelim şiirin öyküsüne:
Cahit Sıtkı 1940’lı yıllarda Beşiktaş’ta Abbas yokuşunda oturan en yakın arkadaşlarından Vedat Günyol’un evine her akşamüstü uğrarmış. Bazen Vedat Günyol evde olmazmış.
Genelde de kapıyı Vedat Günyol’un kız kardeşi açarmış.
Vedat Günyol’un evde olduğu zamanlar kapıda ayaküstü sohbet ederlermiş. Ne kadar davet edilse de utandığından olacak eve girmezmiş o...arkadaşının kız kardeşine sırılsıklam aşık olmuş. Ancak ne arkadaşına ne kıza açılamamış.
Yıl 1941... Cahit Sıtkı Edremit Burhaniye’de yedek subay olarak göreve başlamış. O dönem yedek subay çok fazla olmadığından her birine bir emir subayı veriliyormuş. Cahit Sıtkı'nın gönlü, şööööyle bir göz gezdirip beğendiğini emir eri almaya razı gelmemiş. Künye defterini istemiş ve isimlere göz atmaya başlamış.
Şu Anadolu’muz ne zengin memleket yarabbi! Pötürgeli Hasanlar, Aksekili Ömerler, Akçaabatlı Hakkılar, Malatyalı Osmanlar, Erzincanlı Mehmetler, neler de neler! Kim bilir, bu Anadolu uşaklarının her birinde ne cevherler var..erken defterde Abbas oğlu Abbas'ı görünce aklına küçüklüğünde babaannesinden dinlediği masal geliyor.
Masal şu :
Vaktiyle, bilmem ne memlekette hüküm süren bir padişahın oğlu, ancak rüyada gördüğü servi boylu, sırma saçlı, mavi gözlü, son derece dilber bir kıza âşık olur ve sevgilisini bulmak ümidiyle yollara düşer. Bütün aşk masallarında olduğu gibi başına bir sürü felaketler gelecektir, pek tabii değil mi? Aşk demek imtihan demektir. Ancak serden geçip yardan geçmeyen muradına nail olur. Bereket versin, daha ilk adımı bizim sevdalı şehzadeye uğurlu gelir. Bir kuyunun yanından geçerken, takatten düşmüş, ak saçlı bir ninenin kuyudan su çekmeye uğraştığını görünce dayanamaz, koşar, ninenin suyunu çeker. Buna son derece memnun kalan kadıncağız, şehzadenin sırtını okşar ve saçından kopardığı iki teli ona vererek der ki: Oğlum, başın darda kaldığı zaman bu iki kılı birbirine çakarsın; bir dudağı yerde, bir dudağı gökte bir Arap çıkar karşına! Korkmayasın. Adı Abbas’tır. Karnın mı acıkmış; Abbas, demen kafi. Derhal sana mükellef bir sofra kurar. Yırtıcı hayvanlar arasında mı kaldın? Abbas’tan başka kimse kurtaramaz seni. Uykusuz gecelerde yârin hicranı ile mi yanıyorsun? Abbas ne güne duruyor? Sevgilini ne kadar uzakta olursa olsun, alıp getirir seni şad eder. Bu iki kılı iyi muhafaza et oğlum. Onlar sayesinde selamete çıkacaksın.”
Abbas'ı çağırtmış yanına.
Aslında sakat eli yüzünden çürüğe ayrılmış bir askerdir Abbas. Aralarında söyle bir konuşma geçmiş:
-Nerelisin?
-Memleket Mardin, kaza Midyat komutan.
-Sen benim emir erim olur musun?
-Sen bilir komutan!
Askere eşyalarını toplamasını ve kendi evinin altındaki boş yere taşınmasını söyleyen şair, zamanla Midyatlı bu askerin zekiliği ve sıcaklığından etkilenmiş. Abbas her sabah erkenden kalmış Cahit Sıtkı’nın tüm ihtiyaçlarını ondan herhangi bir istek gelmeden düşünüp yerine getirmiş.Ne vakit Abbas diye çağrılsa koşarak yanına gelir ne istiyorsa eksiksiz yaparmış. Öyle ki diğer komutanlar Abbas’ı imrendiklerini sık sık dile getirir olmuşlar.Zamanla aralarında komutan-asker ilişkisinden daha güçlü bir dostluk bağı oluşmuş Cahit Sıtkı’yla Abbas’ın. Bu saf ve temiz Anadolu çocuğundaki sadakat ve temiz yürekten çok etkilenen Cahit Sıtkı zaman zaman karşısına alıp dertleşmiş onunla ve bu Anadolu çocuğunun ruhundaki gizli şeyleri keşfetmiş.Bir yaz akşamı eve yorgun argın gelmiş ve o yorgunlukla bir rakı masası kurmak istemiş.Abbas'ı çağırmış :
Sen İstanbul’u bilir misin Abbas?
-Bilir komutan.
-Orada bir Beşiktaş var bilir misin?
-Bilir komutan! Ben orada acemi birlikteydim.
-Orada benim bir sevgilim var. Sen bana kaçırıp onu getirir misin?
-Elbet komutan!
Sabah olunca, Cahit Sıtkı bakmış ki Abbas yeni asker kıyafetlerini giymiş, tıraş olmuş:
- Hayırdır Abbas, neden böyle hazırlık yaptın?
- Ben İstanbul’a gidecek komutan.
- Ne yapacaksın İstanbul’da?
- Sen söyledi. Ben gidecek sana sevgiliyi getirecek!
– Sen beni sevgili getirecek?
– Helbet getirecek komtanım!
Akşam olunca ağaç altında rakı sofrası kurdurmuş ve Abbas ‘ı karşısına oturtmuş. Birlikte yemiş içmişler ve o diziler dökülmüş kaleminden…
Haydi Abbas, vakit tamam;
Akşam diyordun işte oldu akşam.
Kur bakalım çilingir soframızı;
Dinsin artık bu kalp ağrısı.
Şu ağacın gölgesinde olsun;
Tam kenarında havuzun.
Aya haber sal çıksın bu gece;
Görünsün şöyle gönlümce.
Bas kırbacı sihirli seccadeye,
Göster hükmettiğini mesafeye
Ve zamana.
Katıp tozu dumana.
Var git,
Böyle ferman etti Cahit,
Al getir ilk sevgiliyi Beşiktaş’tan;
Yaşamak istiyorum gençliğimi yeni baştan…
Yıllar sonra, bir gün birlikte Paris’te dolaşırlarken Cahit Sıtkı bizzat Vedat Günyol’a itiraf etmiş kız kardeşini sevdiğini ama söyleyemediğini. Vedat Günyol o gün çok hayıflanmış; “Ah Cahit, keşke o zaman söyleseydin, seni kız kardeşimle evlendirmeye çalışırdım…” demiş.
Tatil günü çalışmamalı insan.
İşten çıkıp eve gidince o telefonlar durmalı.
Kendine ait hayalleri, kendine ait sınırları olmalı insanın.
Şükrettiğinde korkudan-elindekileri kaybetmek endişesinden değil mutluluktan şükretmeli.
Vazgeçebilmeli insan.
Bir seçeneği daha olmalı herkesin..b planı değil hani a-1 planı da olsa olur.
Bir şiiri ezbere bilmeli, bir şarkıyı dinlediğinde gözleri dolmalı, bir renk en sevdiği olmalı...
Dost olabilmeli, dost kalabilmeli.
Affetmenin hazzı, karşısındakilerin çiğliği ile zedelenmemeli.
Kızdı mı küfretmeli.
Sevdi mi sarılmalı.
Kırdın mı incittin mi birilerini
Kimleri kazandım, yitirdiklerim kimler?
Kendimi yeniledim mi yazdıklarımda?
Yeniden düşünmeliyim
Dostluklarımı, ilişkilerimi
Gözlerim çocukluk fotoğraflarında mı kaldı
Yitirdim mi yoksa masumiyetimi?
Borçlarımı ödedim mi?
Doğru seçtim mi soruların fiillerini?
Tırnaklarım kesilmiş, dişlerim fırçalanmış, saçlarım taranmış,
Giysilerim ütülü, odam düzenli mi?
Geri verdim mi aldıklarımı:
Aşkları, dostlukları, sevgileri, güvenleri, bağları,
Kitaplara, sayfalara, satırlara borcumu ödedim mi?
Yokladım mı duygularımı
Hâlâ sevebiliyor muyum insanları?
Ovmalı gümüşleri, bakırlarımı; cila geçmeli ahşaplarıma
Ovmalı umutları
Saklı tutmalı gelecek inancını, yarınları eksik etmemeli ağzımızdan
Ey uzak akrabalarım, üvey aşklarım
Mevsim sonu dostlarım, işporta malı ayrılıklar
Arkadaş ölümleri, dost hançerleri, talan ettiğimiz zulalar
Gece telefonları, ıssız konuşmalar
Mağrur incelikler, vurgun yemiş ilişkiler
Uçurum duygusuyla yaşadığımız hayat ey
O kadar çok anlattım ki
Kendime kaldım anlatmaktan...
Bunaldım kendisiyle boğuşmasını
Başkalarında çözmeye çalışan insanlardan
Usandım sözcük oynamalarından, tılsımlı sıfatlardan,
Ofset duyarlılıklardan
Kaç zamandır duru, yalın, çalışkan, iyi insanlar özlüyorum
'İçtenliğin' ya da 'dünya görüşünün' kirletmediği
Kendime bir yeni yıl kartı yazarak bunları diliyorum
Aranıp duruyorum adresini yitirdiğim insanları
Vitrin camlarına yansıyan yüzlerde
Bilmiyorum kalmış mıdır adresini yüzlerinde taşıyan insanlar
Hâlâ bir umut var mıdır
Çıkmaz bir sokağa benzeyen bu avare avunması vitrinlerde
Ne çıkmaz sokaktayım ne de mutsuz
Sadece rüzgârlardan daha güçlü olmak istiyorum o kadar
Açık denizlerde nice yolculuklara yelken açarken
Kış güneşinin mutlu ettiği bir kedi gibi mutlu, emin, tasasız
Sere serpe ve keyifli olmak tek isteğim ve dileğim
Senin ve benim , yani bizim için...
Bugün Nazım Hikmet'in Doğumgünü Her ne kadar sevdiğim bir sürü şiiri içinden en çok "Bugün Pazar"ı "Yaşamaya Dair"i "Karıma Mektup"u seviyorsam da gönlüm başka şiire akmakta yaşananların içinde...
