Bi Tuhaf Bi Yemek Tarifi : Kup Griye - BAYLAN

 

Baylan, İstanbul Kadıköy'de bir pastane..ya da bir mutluluk kaynağı..ya da mucize masalların hala gerçek olabileceğini  yetişkinlere hatırlatan bir yer.

Baylan iyi ve geleneksel bi yer :-)

Eski moda hatta köhne  iki vitrinin arasındaki eski  kapıdan girdiğinizde, Kadıköy'ün orta yerinde böyle tatlı bir arka bahçe,  eskilerden kalan ve iyi ki de öyle kalmış denilecek sunum ve tatları beklemiyorsunuz elbette.

Ama  tam da öyle bir yer Baylan.

Onca senedir bir kere hırt hışır diyebileceğim  tipte insanları görmedim orada müşteri olarak. Tek gidin, ailenizle gidin, alın çocuğunuzu gidin..hep nezih bir ortamda olacaksınız.

1919 yılında  Baylan'ın kurucusu Filip Lenas  Arnavutluk'tan İstanbul'a göç etmiş.1923 yılında Beyoğlu’nda Filip Lenas tarafından ‘Loryan’ ismiyle açılan pastane, 1934 yılında yabancı işyerlerinin adlarının değiştirilmesi gündeme geldikten sonra, ismini ‘Baylan’ olarak değiştirmiş.Beyoğlu ve Karaköy şubelerinin ardından 1961 yılında Kadıköy’de de bir şubesi açılan pastane, açıldığı günden itibaren restorasyona uğramamış. Bu tarihi mekân ziyaretçilerini hem eski İstanbul’a götürüyor hem de yıllardır değişmeyen tarifleriyle lezzetinden ödün vermiyor. 

Baylan Pastanesi’nin kurucusu Filip Lenas’ın büyük oğlu Harry Lenas Avrupa tarzı pastacılığı ve çikolatacılığı öğrenmek üzere babası tarafından Avusturya, İsviçre ve Almanya’ya gönderilmiş ve ardından Türkiye’nin ilk ‘‘Akademisyen Pastacısı’’ olarak Türkiye’ye döner ve beraberinde birçok yeniliği getirmiş.

Harry Lenas, 1954 yılında uluslararası tatlı literatürüne girmiş olan Kup Griye tatlısını icat etmiştir. O dönemlerde Baylan’ın Karaköy şubesine uğrayan tüm İstanbullular ortaya çıkan bu yeni lezzeti dönemin hızlanan hayat ritmine uygun olarak ayaküstü, bar sandalyelerinde veya bir bankoya yaslanarak denemişlerdir.

Lenas’ın icadı Kup Griye günümüzde bazı pastanelerde ‘‘Couple Baylan’’ olarak satılmaktadır.Vanilyalı ve karamelli dondurmanın krem şanti, balbadem ve karamel sosuyla karışımından oluşan tatlının tarifi, ilk servis edildiği günden beri hiç değiştirilmedi.

Yemek Tarifi :

Kup Griye servis edildiğinde önce iş stresi , dünya derdi gibi fani şeyleri zihninizden sileceksiniz. Sonra o,  fotoğrafta gördüğünüz elips kurabiyeyi elinize alıp krem şantiye  ve sosa batıracaksınız. Sonra minik ısırıklar alıp o lezzetin damağınızda dağılmasına ve beyninize unuttuğu çocuksu mutlulukları, keyfi, aldırmazlığı hatırlatmasına izin vereceksiniz. Sonra  başarılı bir madenci gibi  katmanları kaşığınızla açacak ve her seferinde farklı bir  tadın size ulaşmasına izin vereceksiniz. Kaşık, Griye'ye her ulaştığında size dönen bir öncekinden farklı ve bir öncekinden daha leziz bir tat olacak.

Baylan'ın diğer lezzetlerini de anlatmak isterdim..ama gidebilen gitsin ,gidemeyene de yazık olmasın diyerek bunu yapmayacağım.
:-) Hepinize mutlu günler dilerim.

Victor Levi Şarap Evi

Aslında tamamen tesadüf eseri keşfettim iki adım ötemdeki bu muhteşem yeri.

Victor Levi Şarap Evi (https://www.viktorlevimoda.com/ )

Zamanın, niteliksizleştimede son derece başarılı olan bu dönem  çalışmalarının etkili olamadığı bir yer.

Dışarıdan ilk baktığınızda davetkar ve güzel bir görüntüsü var.

Bir kere gittiğinizde sadece bahçesi yetiyor..o kadar büyüleniyorsunuz ki, her mevsim en az bir kere görmek istiyorsunuz Kadıköy'ün göbeğindeki o saklı muhteşem bahçeyi.

Ama iç mekan da aynı derecede nezih ve özenli.

Sunum, her anlamda  son derece özenli ve başarılı. 

"Ne veriiim abime" diye tepenizde dolaşan, özensiz görüntüye sahip garsonlar yok . Başınızı kaldırdığınızda geliveriyorlar.Üst-baş , saç-traş özenli. Hakikatten takıntılıyım bu konuda. Garsonun üzeri dökük, gömlek yakası pis ise tamam artık öleyim ben ama yemek filan yemeyeyim o  yerde.

                                                                                                                                                                                    

Mönü yeterince zengin. Pahalı deseniz değil, ucuz deseniz o da değil. Doyurucu olduğu ise tartışılmaz.

Ismarladığınız yemek, özenli ve hoş bir sunumla masanıza getiriliyor. Tabak bardak hep temiz. Bir kere falsosuna rastlamadım. Bir yerlerden kulağınıza hoş bir müzik sesi geliyor, seçkiler hep  ortak beğeniye yönelik.

Victor Levi Şarap Evi ama ben hiç alkol kullanmadığım halde  sıkça gidiyorum. Gelenler de her zaman nezih insanlar. Belki de bahçeden sonra en hoşuma giden şey bu.

Alkol kullanmadığım için işin o kısmını değerlendiremiyorum hani mönüsü yeterli mi fiyatları nasıl bilemiyorum. ..ama gidenlerden şikayetçi olanı duymadım hiç.

Gelelim Victor Levi'de hoşuma giden bir başka ayrıntıya. Bilgisayar ekran koruması " ATAM İZİNDEYİZ"  cümlesi. Bir de Ata'mın resimleri ile dolu duvarı var. Benim için maça 1-0 galip başlamalarının nedeni zaten bu.

Yolunuz Kadıköy'e düşerse ve henüz gitmediyseniz bir uğrayın derim mutlaka. Salataları ve köfte ızgarası en sevdiklerim;size de öneririm.

Küçüksu Kasrı - Sonbahar - Nehir

Bu Pazar da yine Nehir'in hocası MÜ Beykoz tesislerinden antrenman var dedi. Benim canıma minnet, orada yürümeyi çok seviyorum. Çıkışta , "annemin canı çıktı" düşüncesinden fersah fersah uzak bir "gezelim, kendimize zaman ayıralım isteği oldu Nehir'imin.

Sonbahara dokunmak, zamanı nitelikli kılmak isteğine nasıl hayır diyebilirdim ki?

 Önce yol üzerindeki bu park çekti dikkatimizi. İkimiz de kendimize ait bir köşe kestirdik gözümüze. İkimiz de sonbahar hüznünü gördük terkedilmişlikte. İkimiz de orayı uzaktan sevdik ama sevdik.

Sonra bir fidanlığa dalıverdik "bakalım burada ne var" keşfi heyecanı ile. Şu davetkar yola bakakaldık.

 Önce bir gidelim keşfedelim dedik, sonra bırakalım hayal ettiğimiz gibi kalsında karar kıldık gülüşünün aydınlığına köle olduğumla.

"Anne bak" dedi heyecanla. "Senin en sevdiğin doğa olayı."

Bunu  bir davet kabul ettik,  anayoldan denize dönen yola saptık.

Küçüksu Kasrı'nın yanındaki Kafe'de bulduk kendimizi. Oysa , yoldaki tabelalara bakarken öğretmenevi niyetindeydik.

Ama manzara, mai'nin hüzmeyle yıkanmış hali beni olduğu kadar Zuzu'mu da aldı kendinden sanırım.

Anne-kız birer çay söyledik kendimize. Sonra neşeyle her ayrıntının tadına vardık .

Dönüşte Küçüksu Kasrı'nı gezme kararı verdik. Çocuklarımla sarayları-kasırları-müzeleri gezmeyi sevmişimdir her zaman.Bu kasrın görüntüsü büyüleyici geldi bize.

Kasrın dışında da içinde de her ayrıntı  muhteşem. ..ama rehber beni deli etti.

Tavandaki süslemelerin bir kısmı kumaş. Bodrumu ile birlikte üç katlı olan yapının bodrum katı mutfak, kiler ve hizmetçi odalarına ayrılmış, öbür katlarsa bir orta mekâna açılan dört oda biçiminde düzenlenmiş. Her oda, hem hole, hem de arkasındaki diğer bir odaya açılyor çift kapısı var. Denize bakan odalarda iki, kara tarafındakilerde ise bir şömine bulunuyor.

Nehir resimde de görüldüğü üzere nereye bakacağını şaşırmış vaziyette. Halısından avizesine, koltuğundan camlarına her şey büyüleyici.

Odalar eşyaya boğulmamış. Her adımda zarafet ve sanat asaletle çevrenizi sarıyor.

Alçı kabartma ve kalemişi süslemeli tavanları, bir şömine müzesini andıran birbirinden farklı renk ve biçimde İtalyan mermerleriyle yapılmış şömineleri, her bir odada ayrı süslemeli ve ince işçilikli parkeleri, Avrupa üsluplarındaki mobilyaları, halı ve tablolarıyla zengin bir sanat müzesi niteliğindeki Küçüksu Kasrı, Cumhuriyet döneminde bir süre devlet konukevi olarak kullanılmış . Rehberimiz üstünkörü bu bilgileri verdikten sonra hararetle bu hükümet zamanında bakım yapıldığını, çalışanlara dolgun maaş verildiğini anlattı durdu. Eskiden kararan yaldız ile süslemeler düzeltilirken şimdi 24 ayar altın kullanılmışmışmış.

Ortadaki masa Abdülaziz tarafından yapılmış aklımda doğru kaldıysa. Muhteşem oymaları ile tek başına bir sanat eseri.O oval alanda tuğrası var.

Tavanlardan gözümüzü almak mümkün değil. Rehber bu arada Atatürk'ün yatağının buradan kaldırıldığını anlatıyor şevkle. Ondan kala kala aşağıda duvardaki resim kalmış.

Nereye gitti yatağı dediğimde şaşırdı. Dolmabahçe Sarayı'na götürüldüğünü söyledi. Bodrumda mı yani dedim. Yok dedi, evet dedi, hayır dedi. Harem'de sergileniyor aslına uygun şekilde dedi. Ata'ya saygısızlığı marifet edinmiş bunlar. Bir gün bir tanesi elimde kalacak ya dur bakalım..Maksat, mekanı tarihe uygun hale getirmekmiş. Nehir de telefon girişi gibi prizleri gösterdi ve elllerini havvaya  açtı "ne diyon seni abiiiii" modunda. Kızımla gurur duydum.

Konuk ağırlanan odaların bir kendi girişi var bir hizmetli girişi. Odaların her birinde İtalyan mermeri kullanılmış ve her odada ayrı renk konsepti uygulanmış. Hükümeti övmeyi iş edinen rehbere ben hatırlattım da diğer konuklara söyledi bunu. Rezalet!

Bahçesinde ilk kez nilüfer çiçeği gördü Nehir'im. Bahçesi de ayrı güzel.

Süslemeler batı tarzı imiş daha çok. Padişahlar av mevsiminde gelirlermiş ama kalan olmazmış. 

Diğer kasır ya da saraylara nazaran alçak  duvarları olduğu yazıyor vikipediada.

Bina tablo gibi. Gerçekten durup seyrettik duvarları

Orta bölümde bulunan kapıya, at nalı biçimli, iki kollu görkemli bir mermer merdivenle ulaşılıyor. Işık-renk-yapı hepsi birbirini tamamladığında gerçeküstü bir seyir sizi bekliyor.

Al bayrağım güzel bayrağım..rüzgar da itmiş olsa içim elvermiyor böyle görünmesine.

Zuzu'm kasrın girişinin o muhteşem harmonisinde 

At nalı şeklindeki girişin  iki kolu arasında fıskiyeli mermer bir havuz var. Gelin çeyizi gibi işlenir i  taş yahu?İşlemişler...

Bahçe ve henüz yapılaşmaya yenik düşmeyen bu şirin tepe eski zamanlara ait bir zaman diliminde hissettiriyor bir an için olsa da..

Uzun kenarı denize paralel, dikdörtgen yapı yerden 3m kadar yüksekteki bir alt bölüme oturan iki kattan oluşuyor. Deniz cephesi üç düşey parçaya ayrılmış; bunlardan ortadaki düz, yanlardaki dışbükey.

Bahçeyi çevreleyen parmaklıkların zarafetine bakar mısınız?

Kabartmalarla süslü ve hareketli deniz cephesinde, bu cepheye yaslanmış şadırvanlı küçük havuzunda, merdivenlerinde çeşitli batılı süsleme motifleri kullanılmış. Oda ve salonlar değerli sanat eserleriyle döşenmiş, bu iş için Viyana Operası dekoratörü Sechan görevlendirilmiş. tabii b bilgileri o sarsuk rehberden değil vikipediadan aldım. Nehir'ime de ben anlattım.

Bahçedeki turumuzu bitirmek üzereyiz.

Nehir ağaçların neleri hatırladığını merak ediyor.

Kapı..yanındaki iğrenç yeşil şeyi görmeyin canım. Kapı tek başına şiir. Uzun uzun seyrettim onu. Sonra rehberi gördük bahçede. Küçüksu plajının neden hala kapalı olduğuna dair ufak bir sohbet ettik. Sonra ben ona hikayesini kısa kesebileceğini çünkü  kapatıldığı dönem çalıştığım yer dolayısı ile asıl maksadı kestirebildiğimi, bu plajın asla açılmayacağından emin olduğumu söyledim. O da tebessümle onayladı.

Artık çıkış zamanı. Kapıdaki polis abi Nehir'in büyülenmişliğine gülerek çıkmamız gerektiğini, kapanış saatinin geçtiğini söyledi.

Hoşçakal muhteşem Küçüksu Kasrı. Kıvırcık'ımı da alıp yine geleceğiz Zuzu'mla.